Baxandall’ın Onbeşinci Yüzyıl İtalya’sında Resim ve Tecrübeimi: Resimli Stilin Sosyal Tarihinde Bir Astar ilk olarak 1972’de yayınlandı. Oranen kısa olmasına rağmen, daha sonra en son Çince olan birçok dilde, 1988’de yayınlanan ikinci bir baskı ile yayınlandı. “akıllı, ikna edici, ilginç ve açıkça anlaşılmış” olarak “kısa ve iyi yazılmış metin” olarak tanımlanmış ve “yeni ve önemli malzeme” olarak bulunmuştur. Belki üç bölümden oluşan bir kitap olarak çıktı. Aslında, hepsi bir arada üç kitaptır.
Baxandall, geçmiş tarihi tarih metodolojisinin birçok kaynağını bir araya getirir ve onları Resim ve Tecrübeimde ilerletir. Sanat tarihi disiplinin ortaya çıkmasıyla birlikte sanat, belirli toplumların ve medeniyetlerin güçlü bir ifadesinin somutlaşmış hali olarak görülmeye başlandı. Bunun öncüsü, antik sanat tarihinde Johann Joachim Winckelmann’dı (1764). Baxandall kesinlikle seyircilerin görüntüyü nasıl izlediğini düşünen ilk kişi değil. Haskell tarafından 1963 yılında patronları ve ressamları tarafından yayınlanan sponsorluğu tartışan ilk kişi değil. Lacan, Baxandall Boyama ve Tecrübeim’i yayınlamadan önce ‘seyir’ kavramını ve Gombrich’i ‘izleyici payı’ fikrini ortaya attı. Baxandall, Resim ve Tecrübeimin ikinci bölümünü “Gombrichyan” olarak tanımlıyor. Baxandall antropologlar ve kültür araştırmaları, özellikle Herskovits ve bilişsel üslup üzerine düşünceleri ile zaman geçirdi. Baxandall’ın yaklaşımı, resim tarzının resimleri sipariş eden ve görüntüleyen müşterilerin nasıl etkilendiğine odaklanmaktadır. Okuyucunun görüşü kültürel olarak yapılandırılmıştır. Baxandall’a göre, “on beşinci yüzyılın imajı toplumsal bir ilişkinin dayatmasıdır.” Bu alıntı resim ve deneyimin ilk bölümünün giriş cümlesidir; “Şartlar ve koşullar”.
Baxandall’ın resim ve “iş koşulları” deneyiminin ilk bölümü, on beşinci yüzyılda gözlenen resim stilindeki değişimin, patron ve ressam arasındaki sözleşme ve mektupların içeriğinde tanımlandığını açıklamaya çalışmaktadır. Buna ek olarak, resimsel stilin gelişimi, sanatçı ve patron arasındaki simbiyotik bir ilişkinin sonucudur. Bununla birlikte, bu ilişki “kurumlar ve sözleşmeler – ticari, dini, algısal, en geniş anlamıyla sosyal … [that] birlikte yarattıklarının biçimlerini etkiledi ”. Baxandall, patron ve ressamın çalışmasına yaklaşımının František Haskell’in 1963’ün anahtar kitabı, patronları ve ressamları veya D.S.’nin patronları ve sanatçıları tarafından hiçbir şekilde etkilenmediğini iddia ediyor. Odalar ‘İtalyan Rönesans’.
Baxandall’ın resimsel bir stilin gelişimini destekleyen ana kanıtı, sanatçı ile müşteri arasındaki sözleşmenin şartlarında gösterildiği gibi, sanatçının resim üretiminde kullanılacak malzemeler üzerindeki becerilerine yapılan vurgudaki bir değişikliktir. Bu, Baxandall’ın bir kullanıcı ile ressam arasındaki sözleşmeleri incelerken ortaya koyduğu ve henüz araştırılmadığı benzersiz bir unsurdur. Bu argümanı, koşulların okuyucuların materyaller üzerindeki becerilerin önemli konumunu nasıl gösterdiğini gösteren bazı sözleşmelere başvurarak destekliyor. Ghirlandaio ve Giovanni Tornabuoni arasındaki 1485 antlaşmasında, antlaşmanın ayrıntıları arka planın “sayılar, binalar, kaleler, şehirler” içermesini şart koştu. Daha önceki sözleşmelerde, arka plan yaldızlı olurdu; Tornabuoni bu nedenle bu komisyonda “beceriler olmasa bile iş harcamaları” olmasını sağlar.
Baxandall, “sadece sanat tarihinde bu tür bir gelişmeden sorumlu olmanın faydasız olacağını” belirtiyor. Aslında, argümanının sosyal ve kültürel tarih alanına yerleştirilmesini sağlamak için Baxandall, on beşinci yüzyıl İtalya’sında altının rolü, mevcudiyeti ve algısını ifade eder. Baxandall, Büyükelçi Sienes’in Kral Alfonso’nun Napoli’deki mahkemesindeki aşağılayıcı hikayesini, bu göze çarpan tüketimin nasıl azaltıldığının bir örneği olarak karmaşık kıyafetleri üzerinde kullanıyor. “Eski para” nın kendisini “yeni para” ve hümanizmin yükselişinden, değerli bir varlık olarak satın alma gücüne geçişin nedenleri olarak ayırt edebilmesi gerektiğini belirtiyor.
Burada, Baxandall’ın şirketin görüntü tarzı üzerindeki etkisini iş koşulları aracılığıyla belirleme yaklaşımındaki temel sorun yatmaktadır. Bir tablo izleyicisinin bu yeteneğin satın alındığını nasıl bilebilir? Baxandall bu soruyu kendisi sorar ve sözleşmede herhangi bir kayıt olmayacağını beyan eder. O zamanlar, bugün çok az kanıt olduğu için resimlerdeki bakışları kaydetmek yaygın değildi. Buna ek olarak, sözleşmede Baxandall’ın bize sunacağı hiçbir şey yoktur, görüntünün gerçek estetiğini belirtir; karakter ifadeleri; ikonografi, kullanılacak oranlar veya renkler.
Joseph Manca bu bölümü özellikle eleştiriyordu: “Baxandall’ın zamanında antlaşmalar tartışması, her zaman patronlarının veya halkın duygularını tekrarlamaya hazır olan bağımlı bir sanatçıyı tanıtmamıza izin veriyor.” Bunun doğru olmadığını biliyoruz. Bellini, Isabella d’Este için resim yapmayı reddetti çünkü tasarımı için rahat bir resim yoktu. Perugino Isabella’dan bir komisyon almasına rağmen, “konuyu sanatına uygun bulmadı.”
Baxandall, büyüyen bir sanatçı ajansı ve stil üzerinde etkisi olarak eriştikleri materyaller için konaklama bırakmaz. Andrea Mantegna’nın tarzı, antik Roma’dan birçok keşif gördüğü ve genellikle onları Mantua’ya geri götürdüğü Roma ziyaretlerinden güçlü bir şekilde etkilendi. Dahası, Baxandall, 15. yüzyılda İtalya’da sanatçıların aldıkları eğitimi, stilleri için bir açıklama olup olmadığını veya nasıl geliştiğini görmek için incelemiyor. Baxandall’ın bahsettiği tüm ressamlar, atölyelerin bir parçasıydı ve usta tarafından eğitildi. Bu nedenle, bu seminerlere dayanan bir stil olacaktır. Mantegna ve Marco Zoppa da dahil olmak üzere Squarcino öğrencilerinin “sanatlarında ortak yönleri olduğu” kabul edildi. 1996 yılında şunları söyledi: “Resim ve Tecrübeimin ilk bölümünü beğenmedim. Hızlı bir şekilde yaptım çünkü bir şeye ihtiyacım vardı ve bana biraz kaba görünüyordu. “
Resim ve Tecrübeimin merkezi bölümü “benim için en önemli bölüm olan ikinci bölümde tüm bilişsel stil kavramı, [and] doğrudan antropolojiden. Bu bölüm Baxandall’ın “dönemin gözü” fikridir.
Baxandall, hepimizin gördüğümüz fizyolojik modun aynı olduğunu ancak yorumlama anında “görsel algı için insan ekipmanının bir erkekten diğerine tekdüze olduğunu” belirterek “zamanın gözünü” açar. Yalınçe söylemek gerekirse, “dönem gözü” belirli bir kültürdeki görsel formları şekillendiren sosyal eylemler ve kültürel pratiklerdir. Ayrıca, bu deneyimler bu kültürü şekillendirir ve temsil eder. Nihayetuç olarak, kullanıcılar bu kültürel açıdan önemli temsili şekillendiren ressamlar için bir özet oluşturdular. Ressam daha sonra resimleri, resimlerinde kültürel olarak önemli olan bu nesneler de dahil olmak üzere, kullanıcının ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tedarik eder. Baxandall’ın “dönemin gözü” bölümü, onbeşinci yüzyıl izleyicisi bizim için on beşinci yüzyıl İtalyan görüntülerini onbeşinci yüzyıl İtalyan tüccarıyla aynı mercekten izlemek için kullanabileceğimiz bir araçtır. “Periyodik Göz” sanatsal üretimi anlamak için eşzamanlı bir yaklaşım içeren yenilikçi bir kavramdır. 1970’lerin başında tarihsel sanatla uğraşmaya başlayan nedenler ve etkiler fikirlerinden uzaklaşıyor. Fakat nasıl inşa edildi?
Baxandall, görüntülerin izlenmesinde elde edilen izleyicilerin becerilerinin çoğunun görüntülerin görüş alanı dışında elde edildiğini iddia etti. Burada bir Floransalı ticaret şirketinin ekonomik işleyişini inceliyor ve varil, üçüncü kural, aritmetik ve matematiğin ölçümünün tüccarların çok talep ettiği tüccarlar olduğunu ve onlara görüntüleri izleyebilecekleri daha sofistike bir görsel aparat sağladığını kaydediyor. Baxandall, ilk bakışta kontur hacmi gibi şeyleri yapma yeteneğinin, işletme sınıflarının görüntülerdeki geometrik şekilleri algılamasına ve içindeki diğer nesnelere göre görüntüdeki boyutlarını ve oranlarını anlamalarına izin verdiğine inanmaktadır.
Baxandall aynı zamanda dans ve jestleri, görüntü izleyicilerinin içinde neler olup bittiğini anlamalarını sağlayan diğer sosyal uygulama örnekleri olarak belirtiyor. Baxandall, Bass Danza’ya yoğun katılımın mahkeme ve işletme sınıflarının resimlerdeki hareketi görmesine ve anlamasına izin verdiğini iddia ediyor.
“Periyot gözü” kullanımından kaynaklanan ana sorulardan biri, doğru kullanıldığının kanıtıdır. Baxandall’ın yaklaşımına göre haklı olduğunuzu nereden bildiniz? Yirmi birinci yüzyıl İngilizinin bir resmi onbeşinci tüccar olarak görmesi, hatta İtalyan Rönesans toplumu ve kültürü hakkında bir fikir edinmesi mümkün mü? Baxandall’ın dayandığına dair kanıt, on beşinci yüzyıl İtalyan resminin resimsel tarzının çok az geliştiğini kanıtlıyor. Resim ve Tecrübeim incelemesinde Goldman, Baxandall’ı bugünün inşaat müteahhitlerinin ve marangozlarının Mondrian’da gördükleri kompozisyon öğelerini tanımlama konusunda özellikle nitelikli olduğuna dair kanıt olmadığını söylemeye çağırdı. Benzer şekilde, Goldman’ın öne sürdüğü argüman, Baxandall’ın görüntülerdeki hareketi yansıtan bir dans gibi kullandığı diğer örneklere açıklanabilir. Bir örnek Botticelli’nin “Pallas ve Centaur” u, burada Baxandall, Hermeren’in incelemesinde bunun çoğu durumda bu şekilde tanımlanabileceğinden, bunun yararlı bir kanıt olmadığını iddia ettiği bir kabarcık olduğunu açıklıyor.
Nihayet bölüm birincil kaynaklara odaklanmaktadır, çünkü Baxandall Cristofor Landin’in 15. yüzyılda İtalya’da resimlerde görülen çeşitli stiller için kullanılan tanımlayıcılara ilişkin yazılarına atıfta bulunur. Çünkü Baxandall, 21. yüzyıl okuyucusunun, görüntüleri tanımlayamayan insanlar tarafından on beşinci yüzyıl boyunca yazılan görüntüler hakkındaki belgeleri yorumlayabileceği bir yöntem olduğunu savunuyor. Bu araçla, aria ve dolce gibi terimlerin ne anlama geldiğini daha iyi anlamak mümkün olur. Baxandall, Milano Düküne mektupta yer alan sıfatların Resim ve Tecrübeimler Birinci Bölümündeki ajanından anlamını yorumlamak için bu yaklaşımı kullanır.
Bu bölüm ayrıntılı olarak açıklanmasına ve “Landino’nun sanat terminolojisinin dikkatli bir analizini” sağlamasına rağmen, Middledorf, “Rönesans resminin tarzına biraz ışık tuttuğuna” inanıyor. Kelimelerin bu bölümdeki görüntünün tasvir ettiklerini yakalaması her zaman zor olduğundan, değerli olmasına rağmen, on beşinci yüzyıl izleyicinin zihinlerine girerken modern izleyiciye değerli bilgiler getirmek için yeterli bilgi sağlamaz. Görüntülerin devreye alınmasında okuyucunun bu dili kullanması pek olası değildir. Bunun, sanatçıların stillerini ve yaklaşımlarını tartışmak için kullandıkları dil türü olup olmadığı tartışmalıdır. Tabiatl ki, zamanın sanatçılarından resimlerin en iyi nasıl verilebileceğini tanımlayan malzemeler var, ancak bunlar Leonardo da Vinci’nin “istem” üzerine yazdığı örnek olarak pratik değere sahip olamayacak kadar soyut görünüyor.
Resim ve Tecrübeim’de Baxandall’ın Giotto ve Hatiplerinden daha az ilgi gördü. “Bir kitap çıktığında, birçok kişi çeşitli nedenlerle koydu.” Anne nedenlerden biri Baxandall’ın Zeitgeist’i geri getirdiği inancıydı. Bu bizi imaj ve deneyimin bize nasıl bir rönesans getirdiği sorusuna yanıt olarak tanımlanan diğer sorunlara götürür. Bize onbeşinci yüzyılda İtalya’ya, bir grup olarak toplum içindeki seçkinlere ve sadece erkeklere odaklanan bir rönesans veriyor. Cemiyetun bir kısmını temsil eden bir grup insan. Durumkya asılan resimlerin çoğu görevlendirildi, ancak sadece izleyiciler değil. Kilisede bütün cemaat bu görüntüleri görecek ve yaşamın her kesiminden gelecektir. Bu nedenle, T.J. Clark gibi Marksist sosyal tarihçiler, gerçek bir sosyal tarih olmadığını iddia eden bir kitap yayınladılar, çünkü “sınıf, ideoloji ve güç konularına değinmeden sadece toplumdaki seçkinlere odaklanmıştı.
Baxandall ayrıca bireyin resimsel üslubu etkilediği fikrini reddeder çünkü herkes dünyayı farklı deneyimler. Bunun doğru olduğunu, ancak farklılıkların ihmal edilebilir olduğunu kabul eder. Bu, “Burkhardt’ın bireyciliğin Rönesans’ta konuyu değiştirdiği fikrinin (örneğin, portrelerin genişlemesi) keskin bir tezat oluşturmasıdır. Resmin ve deneyimin ikinci baskısından dört yıl önce Stephen Greenblatt, bireylerin Rönesans’ta kamusal kişiliklerini yaratma yöntemleri üzerine bir kitap olan Rönesans Öz-İtimat kitabını yayınladı.
Baxandall yöntemiyle başka sorunlar da ortaya çıkıyor. Baxandall’ın tezlerini desteklediğine dair kanıtlar edebidir. Sorun, Üçüncü Bölüm’e ek olarak, İkinci Bölüm’deki Landino’nun yazılarının kullanımı, vaazın çoğunu, ‘gözün gözünü’ oluşturmak için bir bilgi kaynağı olarak ve Birinci Bölüm’de yazılı antlaşmalardaki tüm kanıtları kullanmıştır. Bu, Baxandall’ın yaklaşımının sanatın hayatta kaldığı ancak yazmanın olmadığı bir topluma nasıl uygulandığı sorusunu gündeme getiriyor. Sorun, bilim adamlarının antik dilin yazılı bir dili olmadığı için anlamayacağını itiraf ettiği Orta Asya’daki İskitliler. Bu durumda, Baxandall’ın yaklaşımı imkansız görünüyor ve burada başka sınırlamalar görüyoruz.
Resim ve deneyimde belki de en çarpıcı ihmal, klasik sanatın yeniden canlandırılmasının Rönesans resimlerinin ve tarzlarının yaratılmasında oynadığı role herhangi bir atıftır. Rönesans antik çağın yeniden doğuşuydu. Burkhardt, İtalya’daki Rönesans medeniyetinde antikliğin yeniden canlanması üzerine bir bölüm yazıyor. Yeminik çağın yeniden canlanmasının, 15. yüzyılda İtalya’nın resimsel üslubuna bir katkı olduğu öne sürülmelidir.
Resim ve deneyimin onu izleyen birçok hayranı vardı, sanatsal ve sosyal değişim arasındaki doğrudan nedensel ilişkilerin nasıl ortaya çıkarılacağı konusunda önemli bir rehber var. Sıcak bir şekilde karşılandı ve antropoloji, sosyoloji ve tarih gibi sanat tarihinin hemen ötesindeki disiplinlerde etkili olduğu gibi ‘görsel kültür’ teriminin yaratılmasına da katkıda bulundu. 1981’de Bourdieu ve Desault, Baxandall’a Actes de la recherché en sciences sosyallerinin özel bir baskısını bağışladı.
Baxandalls’in iş koşullarının analizi, bazı eksikliklere rağmen, etkisiz değildi. Bu bölümde Baxandall paraya ve ödeme mekanizmasına atıfta bulunuyor ve “para sanat tarihi için çok önemli” diyor. Resim üretiminin ekonomik yönüne odaklanması, “bir kültür kümesi olarak ekonomik tarih kavramına ilgi duyanlar” dan olumlu tepkiler vermiştir. Sosyoloji alanında: “Pazarlara ve sponsorluğa olan ilgisi onu Howard Becker (1982) Sanat Dünyaları gibi kültürel bir bakış açısı üretmek için çalışmak için doğal bir referans noktası haline getirdi.” Ancak Baxandall bu ilk bölüm için çok eleştireldi.
Andrew Randolph, dönemin gözünün kadınlara nasıl uygulanabileceğini araştırırken “dönemin gözü” fikrini “cinsiyet gözü” ne genişletmektedir. Pierre Bourdieu, Bourdieu’nun “bireyin bilişsel sistemini meşgul eden ve eğiten belirli sosyal faaliyetlere uygun vurgu yapmasına izin veren” Boyama ve Tecrübeim ile tanıştıktan sonra “kodlama / kod çözme” kavramının bir revizyonu olan “gözün sosyal doğuşu” kavramını geliştirir. Clifford Geertz, Levi-Strauss tarafından resim fikirlerini ve deneyimlerini birleştirerek oluşturulan antropolojideki erken yapısalcı modeli mükemmelleştirebilen bir antropologdu. Sanat tarihi alanında Svetlana Alpers, Hollanda’nın Sanat Tanımı Sanatı hakkındaki kitabında resim ve deneyim yönlerini uygulamış ve Baxandall’a “görsel kültür” teriminin yaratılmasına atfedilmiştir. Tarihçiler için Ludmila Jordanova, Boya ve Tecrübeim yaklaşımının tarihçilere görsel malzemelere özenle erişmenin önemini vurguladığını ve görsel beceri ve alışkanlıkların, sosyal yapıların ve refahın toplumdaki dağılımının belirlenmesine yardımcı olabileceğini savunuyor.
Resim ve deneyim Baxandall tarafından “oldukça hafif ve kibar” olarak tanımlandı. Sanat tarihçileri için değil, Baxandall’ın tarih öğrencilerine verdiği bir dizi konferanstan yazılmıştır. Gördüğümüz gibi, bunun sadece Rönesans çalışmalarında ve sanat tarihinde değil, diğer birçok alanda da olağanüstü bir etkisi oldu. “Sosyal göz”, “cinsiyet gözü” fikirlerini yarattı ve hatta “görsel kültür” şeklinde yeni bir terminoloji yarattı. Dünyadaki birçok üniversitede çok sayıda listede bulunan bir kitap. Resim ve deneyimin sorunları olabilir, ancak yaşam ve sanatın gerçekte nasıl bağlantılı olduğunu vurguladığı için önemli kalırlar. Baxandall’ın bize vermeye çalıştığı şey Quattrocentro merceğini yeniden oluşturacak bir dizi araç. sadece “dönem gözü” ile değil, aynı zamanda patronlar ve ressamlar arasındaki sözleşmelerin analizi ile. Bununla birlikte ve zamanın eleştirel sanat-tarihsel kavramlarını anlayan Baxandall, dönemin görsel becerilerini inceleyerek resimlerin yaratıldığı sosyal ilişkileri tanımlamamıza izin veriyor. Kafaarılı olup olmadığımızı merak ediyoruz. “Dönem gözünü” başarılı bir şekilde uygulayıp uygulamadığımızı belirlemenin ampirik bir yolu yoktur. Aslında, “ustaca yeniden yapılanmalara ve tahminlere güvenmeye” devam ediyoruz. Baxandall’ın varilleri ölçmek, resimlerdeki daha iyi formları ve hacimleri takdir etme yeteneklerini etkilemek gibi iş uygulamalarından kaynaklandığına inandığı iş sınıflarına atfettiği görsel beceriler ihmal edilemez. Yalınce bu değil, yaklaşım tek bir döneme özgüdür ve farklı bir döneme her uygulandığında yeniden oluşturulması gerekir. Baxandall’ın yaklaşımı, sanatçının ajansı, eğitimleri veya aslında on beşinci yüzyıl İtalyanları için antikliğin önemi hakkında hiçbir fikre izin vermez.
Soru, “tarzın sosyal tarihi” yazmanın mümkün olup olmadığıdır. Baxandall bunu yapmaya çalıştı, ancak varsayımları ve tahminleri ve başarıyı kanıtlayamaması, sağlam bir yöntem olmak için çok belirsiz bir yaklaşım bırakıyor.
